Bali, Indonesië

Batik Air

Op 20 augustus zijn we naar Bali, Indonesië gevlogen met Batik Air. En zoals veel hier in Azië gaat dat niet vanzelf en vaak ook niet op tijd. We hebben kleinere rugzakken, 30ltr, aangeschaft. En we zorgden dat deze onder de 7 kg bleven zodat we ze mee de cabine in konden nemen. Online hadden we ons al ingecheckt en de boardingpass op de smartphone gezet. Dus we waren er helemaal klaar voor.

Batik Air was er echter niet klaar voor, onze vlucht was met 30 minuten vertraagd. En dan komt daar nog het Aziatisch half uurtje bovenop. En we hebben maar 1 uur om in Kuala Lumpur over te stappen op de internationale vlucht naar Bali. Dat gaat dus zeker niet lukken. Op navraag kregen we te horen dat het geen probleem zou zijn. Of het vliegtuig wacht op ons of we konden de volgende vlucht nemen. Prima toch, geen probleem.
Aangekomen in Kuala Lumpur vroegen we aan de aanwezige Batik personeel waar we heen moesten. Allemaal hadden ze een ander antwoord, oftewel, men wist het niet. Typisch Azië, men schaamt zich als ze iets niet weten en dus geeft men liever een fout antwoord. Uiteindelijk, na 10 minuten rennen door de hallen en overal navragen kwamen we dan toch bij de juiste servicedesk van Batik Air terecht. Maar niet bij de juiste servicemedewerkster van Batik Air. Toen we haar vroegen of ze ons wilde om boeken naar de volgende vlucht van Batik Air was haar antwoord. Ik heb u voor de vlucht van morgen geboekt, waarschijnlijk krijg ik u toch niet op de vlucht van vandaag. Tja, en het is overmacht voor Batik Air en uw vlucht is vertraagd, jammer dan! “Mijn vlucht vertraagd?” kon ik nog enigszins verstaanbaar en gecontroleerd uitbrengen.
En toen ontplofte ik…wat was ik kwaad…de gebruikte woorden kan ik hier niet neerzetten. Monita heeft het maar overgenomen anders had ik waarschijnlijk een tijdje op water en oud rijst gezeten. Mijn lichaam stond strak van de adrenaline. Batik Air, onderdeel van Lion Air, heeft zeker geen goede reputatie in Azië en ze doen er alles aan om die reputatie hoog te houden.
We hadden gelukkig direct bij Batik Air geboekt, en niet bij zo’n Internet reisbureau als supersaver of gotogate, anders waren je problemen nog veel groter.
Deze reisbureau’s zijn niet in Europa gevestigd (Zwitserland is geen Europa!). Waardoor je bij problemen je ook niet kunt beroepen op de Europese regelgeving. En ook reisverzekeringen helpen je dan niet! Dus verstandiger is het om bij een lokaal reisbureau of direct bij de luchtvaartmaatschappij te boeken.
Ze legde zuchtend haar smartphone neer en ging met grote tegenzin aan het werk en boekte ons op de volgende vlucht naar Bali. Dus toch! We moesten wel rennen naar de gate want het vliegtuig wachtte op ons. Een service medewerkster van de luchthaven begeleidde ons. En weer rennen, we moesten ook nog door de douane, kost tijd! En dan natuurlijk ook nog naar de verst liggende gate rennen. Op tijd aangekomen met de tong op de slippers en een klopboormachine als hart in je borstkas. We konden gaan zitten, uitrusten en op adem komen. Bleek het vliegtuig niet eens halfvol te zitten! Grrrr!! Stoom!! fluitende oren!!
We dachten, snel in de riemen en dan gaan we. Jammer joh, het vliegtuig bleef nog een half uur staan ook, het Aziatisch half uurtje dus. Rustig ademhalen!
Maar dan, eindelijk gingen we dan de lucht in. Bali Indonesië!, here we come!

Sanur, Bali

Op Bali aangekomen konden we vrij makkelijk naar de uitgang. Snel door de douane en we hoefden niet op bagage te wachten, dus naar de uitgang. Direct na de douane begint de chaos van Bali. Wel een 100tal “taxi” chauffeurs roepen en schreeuwen om je aandacht.

En wanneer je zegt dat je een grab besteld steken ze allemaal hun smartphone omhoog met een groen achtergrond en witte letters GRAB erop. Zo werkt dat dus hier en dat merken we de volgende 10 dagen ook. Monita wilde eerst even roken dat was dus belangrijker dan een ritje naar onze home stay. Na het roken hebben we een snorder genomen, voor de prijs van een grab. Met een half uur stonden we midden in Sanur bij Mona home stay. We hadden onze verwachtingen gemanaged en werden aangenaam verrast. Hoewel midden in het drukke dorp, op slechts 30 meter van de immens drukke weg en een grote winkelcentrum, was het er aangenaam stil, netjes en heerlijk koel. We betaalden erg weinig voor de kamer dus je kamer stelt dan ook niet veel voor, maar voor ons was dit prima. We hadden een goed bed, prima douche en toilet. En alles van Sanur is te vinden op wandelafstand. Een drukke winkelstraat, restaurantjes, moderne winkelcentrum, strand en een leuke pasar.
2 kamers verderop bleek een Nederlandse dame van in de 80 te zitten, die zat al 5 jaar op Bali. Kinderen in Nederland, post adres en verder niets. Heerlijk leven zei ze, ze vertelde trouwens wel heel erg veel meer de dagen erna. Of haar vriend van 40 weet hoe oud ze is, durven wij niet te zeggen.
Even nog wat drinken en dan maar naar bed. Morgen gaan we onze dochter met haar gezin weer zien.

Scooter

De volgende dag een ontbijt, dat was nou een grote teleurstelling dus dat deden we hierna niet meer. Voor een paar Euro kon je verderop een goed en stevig ontbijt krijgen. Naast ons zat een jong stel, uit Nederland. Moet je voorstellen, 11 maanden onderweg en amper een Nederlander gezien of gehoord. En nu 3 kamers op rij gevuld met Nederlanders.
Na een paar bakken koffie op zoek naar een scooter, voor ons van levens(vreugde) belang. Zo’n 100 meter van het hotel zagen we al een paar scooters staan en na wat onderhandelingen een prachtige nieuwe scooter meegekregen.

Dan nu maar even met de scooter wat rond rijden om de boel een beetje te verkennen.Maar wat een chaos, ik ben intussen na Sri Lanka, Thailand en Maleisië wel wat gewend. Links rijden is voor mij tegenwoordig normaal. De Aziatische rijstijl is mij ook niet vreemd meer. Maar hier op Bali? Gekkenhuis, in het kwadraat. Uit te leggen is het eigenlijk niet, alleen het woord CHAOS geeft enigszins weer wat het betekend om op Bali met een scooter rond te rijden. Ik raadt iedereen die geen motorrijbewijs heeft en die geen rijervaring in Azië heeft ten zeerste af te gaan op Bali te gaan rijden. Je hebt hier scooter taxi’s, Gojek, de GRAB taxi’s en de gewone taxi’s en die zijn niet bijzonder duur. En een andere hele goede alternatief, huur een fiets! Dus neem liever die en kom zonder een Bali tattoo thuis.
(Bali tattoo = een brandwonden litteken als gevolg van een schaafwond na een scooter ongeluk)

Weer zien en weer weg

Onze dochter was al onderweg van de Gili eilanden naar Bali met een ferry en dat duurde nog wel even. We vonden een leuk restaurantje aan de zee waar we heerlijk konden genieten van het uitzicht. En wat denk je? Weer Nederlanders naast ons, zoveel Nederlanders hier. En Italianen maar die versta ik niet en zij mij niet, dus dat is prima.
Intussen was het ook wel tijd voor lunch, zeker na dat mislukte ontbijt. Heerlijk en zeer betaalbaar. Bali is echt spotgoedkoop. Als je oplet tenminste, en genoegen neemt met wat minder luxe. Want je kunt er relatief ook duur uit zijn.
Helaas zijn de restaurants in Sanur wel erg toeristisch, dus echte authentieke gerechten vinden hier is moeilijk. Zelfs als je zegt dat je het eten graag pittig hebt is het voor de gemiddelde toerist nog best goed te eten. Begrijpelijk, maar wel erg jammer voor zo een foodie als ik.Tijdens de lunch kregen we een WhatsApp bericht van onze schoonzoon dat ze op Bali waren aangekomen. Nog een half uurtje (x 2 het is Bali tenslotte) met de auto en dan zijn ze bij het hotel. We hadden dus nog ruim de tijd voor onze lunch en konden nog een drankje doen. Het hotel lag op zo’n 600 meter van het restaurant vandaan, dus geen haast!
Het weerzien was uiteraard geweldig, de kinderen en kleinkinderen weer even kunnen knuffelen. Op dit soort momenten besef je pas echt hoezeer je ze eigenlijk mist. Nu mogen we 5 dagen met de familie, vader en moeder met hun 2 zonen en diens gezinnen optrekken. Heerlijk dat het mag en kan, je bent tenslotte maar aanhang van de familie. We zijn ze dan ook bijzonder dankbaar.

Zo hebben we 5 dagen van elkaar en van Bali kunnen genieten. Samen een tour doen, langs de zilversmid werkplaats van “best to Buddha” en met aansluitend uiteraard ook een winkel met de zilversieraden. Er is best wel wat geld uitgegeven. Maar het moet gezegd worden het was een bijzondere ervaring om de mensen te zien werken aan die sieraden. Bali heeft een lange historie aan zilver bewerken, wat terug gaat tot de 17 eeuw.
En we hebben nog de Tegenungan waterval bezocht wat bij sommigen wel voor wat overbelasting van de beenspieren zorgde.

Na een lunch bij een mooi in een rijstveld gelegen restaurant, ook een bezoek aan een Luwak koffie farm gebracht. Althans een soort van bezoekerscentrum speciaal opgezet voor toeristen. Veel meer dan 2 koffieplanten en 2 civetkatten waren er niet. Maar het is op zich wel grappig gedaan en leuk opgezet. De gids had een goed en mooi verhaal. Aan het einde was er nog een proeverij van diverse soorten thee en cacao. Uiteraard kon je ook een bakje Luwak koffie drinken, waar je natuurlijk wel voor moet betalen. Het zijn geen schokkende bedragen en het idee is gewoon leuk, dus ook maar gedaan. Eerlijk gezegd, ik vond het een beetje slappe bak filterkoffie. We gaan nog wel een bakkie doen in Hanoi, koffie mekka van Azië. En voor de voetbalfans in de familie moesten er nog shirts gekocht worden van het Indonesisch Nationaal elftal.
En dan, voor je het weet zijn de 5 dagen alweer voorbij en sta je met tranen in je ogen weer afscheid te nemen. De kinderen en kleinkinderen nog even extra stevig knuffelen en dan rijdt het busje met het reisgezelschap weer weg. En daar sta je dan weer met z’n tweetjes in een vreemd land. Maar ook in een vreemd land hebben ze koud bier. Dus maar een bintang besteld om even de emoties te laten bezinken, of misschien waren het er 2.

Pura Tanah Lot

De rit was zeer inspannend. We hadden tot nu toe eigenlijk alleen maar in of in de directe omgeving van Sanur gereden. Dit was toch wel weer iets anders. Als je denkt dat Sanur een chaos is dan ken je de rest van Bali nog niet. Vooral Denpasar is een verkeerschaos 2.0. Ik heb al op veel gekke en drukke plekken gereden, maar deze staat met stip op 1. Wat een ongelooflijke chaos, links en rechts wordt je ingehaald door van alles en iedereen. Men drukt je van de weg af en ze snijden alles af wat mogelijk is. Elk gaatje dat er ontstaat, of dreigt te ontstaan wordt direct opgevuld. Daarbij kijkt men niet of het past, dat doen anderen dan maar. Nu begrijp ik wel waar al die verkeersslachtoffers op Bali vandaan komen. Het aantal ongelukken met scooters, zeker met toeristen, is zeer hoog op Bali. Men heeft het verhuur van scooters aan toeristen willen verbieden. Maar dan heb je politie nodig, en tja, politie in Indonesië. Dat is een verhaal apart. Hierbij nogmaals de nadrukkelijke waarschuwing, wees verstandig en ga niet zelf een scooter rijden op Bali. En let op, verzekeren kennen zie hier niet en je eigen verzekering helpt je ook niet als je geen rijbewijs en/of geen internationaal rijbewijs hebt. Dus wees verstandig, hoe mooi het ook lijkt, NIET DOEN! Goedkope alternatieven zijn er meer dan genoeg wat net zo leuk kan zijn.
Wanneer je de grotere stadjes levend gepasseerd bent kom je op de mooiere en wat rustige delen van Bali. Daar is het dan toch wel weer relaxed rijden. Nog steeds moet je erg goed oppassen want ook hier geldt, als ik je niet meer zie dan is besta je niet. Vooral wanneer men je inhaalt, ze snijden je zo af. Spiegels zitten vaak wel aan een scooter maar ze gebruiken doet men niet. Ook de toestand van de landwegen is niet optimaal voor scooterverkeer. Veel sporen, grote gaten en soms gewoon een heel stuk asfalt verdwenen. Een ander opvallend verschijnsel, men doet veel aan spookrijden op Bali. In Azië niet geheel onbekend maar ook dit is op Bali naar een nieuw niveau getild.

De omgeving maakt het echter allemaal goed. Aangekomen bij Pura Tanah Lot kun je daar je scooter parkeren en dan wandelen naar de oude tempel. Uiteraard is de hele weg naar de tempel gevuld met allerlei winkeltjes, restaurantjes en met venters. En ook hier, iedereen heeft hetzelfde te koop en ook tegen dezelfde vraagprijs. Hoewel er hier en daar dan toch wel weer een leuk winkeltje tussen zit.

En de venters zijn hier niet opdringerig, een “nee dank je” is voldoende. Het is zeker niet vervelend om langs de winkeltjes naar de tempel te wandelen. Hoe het zit met entree, daar zijn we niet achter gekomen. Wij zijn via de hoofdingang gekomen en hebben een paar euro aan entreegeld betaald. Ook zijn we door een poortje gelopen waar 3 mannen in uniform achter een tafeltje zaten (drie als in 3!) die je kaartje controleren (met z’n drietjes dus!). Maar er zijn meerdere wegen die naar de tempel leiden. Dus of hier iedereen entree betaald en/of kaartjes moet laten zien valt te betwijfelen. Het maakt ons niet uit, het is een “Unesco world heritage site” en een hele kleine bijdrage is voor ons normaal. Er werd flink gewerkt op het eilandje van de tempel en dus echt bij de tempel zelf komen was er deze keer niet bij. Jammer maar het complex is groot en er is voldoende te zien om er een paar uurtjes rond te dwalen. Ook hier zijn er een paar restaurantjes op een strategisch gelegen plek met uitzicht op het eilandje waar je wat kunt eten en drinken.

Pura Tanah Lot is een Hindu tempel met Balinese mythologische invloeden. De tempel zelf ligt op een eiland zo’n 30 meter uit de kust maar je kunt er wel naar toe wandelen/waden.
Hinduisme is de religie van Bali met heel veel invloeden van Balinese mythologie. Overal zie je de typisch Balinese structuren en beelden. Elke ochtend zetten de Balinesen mandjes met offerande neer. Vaak op straat voor de deur, of bij een beeld van een Balinese god, maar ook bij belangrijke gebouwen en afbeeldingen. Eigenlijk staan die mandjes echt overal. Gevuld met wierook, bloementjes, één sigaret, snoep en soms wat drinken en wat rijst. De beelden op Bali zijn in deze tijd allemaal voorzien van waden, net zoals de Boeddha beelden tijdens deze periode. In boeddhisme zie je dus ook weer de invloeden van Hinduisme, de oudste religie genoemd. Tenslotte was Siddhartha Gautama, de latere Boeddha, een geboren en getogen Hindu. In Indoneschië is de Islam de belangrijkste religie en bestaat er een “beperkte” geloofsvrijheid. Om in Indonesië als religie erkend te worden is monotheïsme verplicht, het geloof in één god. Nu kun je van het Hinduisme veel zeggen maar monotheistisch is het zeker niet, ik zou niet weten hoeveel goden er bestaan in het Hinduisme.

Maar men heeft er iets op gevonden om de Balinesen toch tevreden te houden tijdens de vorming van het land na de bevrijding van de Nederlandse kolonisatie.
Met de Hindu mantra “Om tat sat ekam eva advitiyam”, vertaald, “Om, zo is de essentie van de alles doordringende, oneindige, onverdeelde één.” kon men de comité overtuigen van het monotheïsme van Hinduisme. Voor alles is een oplossing!
En zo kun je het 121 meter hoog standbeeld van de Hindu god Vishnu op Bali zien. Het is ontworpen om het grootste standbeeld van Indonesië te zijn. En volgens mij kun je dit beeld over het hele eiland zien.

Rijstvelden

En dus reden we verder naar de Tegallalang rijst terrassen, onderweg kom je nog veel meer rijstvelden tegen. Rijstvelden hebben wij natuurlijk ook veel in Sri Lanka en Thailand gezien dus nieuw is het niet voor ons. Maar het is gewoon een bestemming voor ons zodat we een richting hebben voor onze scootertour op Bali. De Tegallalang rijst terrassen zelf stelt niets voor en is niet meer dan een toerist-trap waar je Instagrammable foto’s kunt maken.

Er staan overal wel fotospots en er is een heuse swing waar je gekleed in een grote jurk al schommelend gefotografeerd kunt worden. We hebben het met een glimlach bekeken en er wat kouds gedronken. Dan maar weer verder, scooter rijden is meer ons ding dan schommelen.
We hebben de eerste paar kilometers zonder google maps gereden, gewoon zomaar rondrijden zonder dat je weet waar je terecht komt. Heerlijk vinden wij dat en vaak komen we dan op de mooiste en leukste plekjes terecht. Nu ook weer, door de rijstvelden heen. Door dorpjes waar mensen nog opkijken wanneer ze toeristen op een scooter voorbij zien rijden. En even gestopt bij een supermarkt voor een ijsje. Daarnaast zat ook een warung (eettentje) en daar heb ik echt heerlijke nasi campur gegeten. En lekker pittig ook. En daarbij heerlijke verse “Teh ‘O’ Ais Lemon” gedronken. En het was weer zo goedkoop dat je, je bijna schuldig voelt.
Toen via een kleine omweg en langs de kust weer terug naar Sanur. Morgen nog een dagje aan het rustige gedeelte van het strand en zit de “vakantie” er weer op.
Ben benieuwd of Batik Air ook weet dat we overmorgen naar Kuala Lumpur en Penang willen vliegen.

Fotoalbum Bali